Is zelfliefde hetzelfde als narcisme?

GEZONDE ZELFWAARDERING is geen narcisme!

Een tijd geleden las ik op Facebook een nogal venijnig stuk over het woord ZELFLIEFDE.

Ik begrijp het heel goed hoor: Deze vrouw had moeten leven met een narcistische ouder en later een narcistische partner. Het had haar beschadigd en haar eigenwaarde tot de grond toe afgebroken.

Het thema van wat ze schreef is dat ze zo’n hekel had aan het woord “zelfliefde”, waar tegenwoordig elk boek over zelfhulp, zelfontplooiing, groei en gelukkig worden mee volstaat.

Voor haar was zelfliefde hetzelfde als narcisme, daarom had ze zo’n hekel aan dat woord.

Naar mijn mening is narcisme echter iets heel anders. Een echte narcist KENT geen zelfliefde en heeft eigenlijk juist een hekel aan zichzelf.

Deskundigen zijn het erover eens dat narcisme een persoonlijkheidsstoornis is die al in de vroege jeugd ontstaat. Je zou het niet denken, maar een narcist heeft eigenlijk een heel laag zelfbeeld en is helemaal niet zo blij met zichzelf. Volgens Martin Appelo, psycholoog en zelfverklaard narcist, komt dit voort uit een ‘instabiele basis’. Het doet zich voor bij mensen die als kind geen geborgenheid kenden, die zich niet veilig konden hechten en al jong het gevoel hadden dat ze er niet toe deden. In plaats van een eigen identiteit creëerden zij een angstige, depressieve kern.
En de behoefte ontstaat om altijd en bij iedereen superieur over te komen, geen kritiek te kunnen accepteren en altijd iemand anders de schuld geven als er iets mis gaat in hun leven.

Een ongezonde drang om mensen in hun omgeving omlaag te halen, ze te isoleren van vrienden en familie hoort daar ook bij.

Narcisme kan óók ontstaan door juist een teveel aan ouderlijke zorg en bescherming. Volgens hoogleraar psychologie Jan Derksen is het die vorm van narcisme die momenteel in opkomst is. Hij wijt dat aan de huidige samenleving, waarin vrij opvoeden de norm is en het eigen geluk centraal staat. ‘Een kind dat overmatig is geprezen en weinig is geremd, loopt de kans zichzelf beter te voelen dan anderen; superieur aan zijn sociale omgeving’.

Volgens Derksen is het juist de taak van ouders om het zelfbeeld van hun kind te relativeren. En zo nodig zelfs te frustreren, zodat het leert dat zijn behoeften niet altijd direct worden bevredigd en het een realistisch zelfbeeld krijgt, en niet denkt dat ze het centrum van het universum zijn.

Wanneer mensen het hebben over een ‘gezonde dosis narcisme’, bedoelen ze eigenlijk een gezonde dosis zelfwaardering. En ja, die heb je wél nodig om een goed zelfgevoel te ontwikkelen.
Mensen die tevredener zijn met zichzelf, blijkt uit onderzoek, zijn beter in staat het beste uit zichzelf te halen. Ze zijn succesvoller en gelukkiger in het leven, hebben meer veerkracht en gaan gelijkwaardiger relaties aan. Ze voelen zich niet superieur, zoals de narcist, maar wel waardevol en worden uiteraard graag gewaardeerd, maar zijn niet verslaafd aan bewondering.
En waar narcisme kan leiden tot een levenslange hunkering naar de goedkeuring van anderen, maakt zelfwaardering dat je je met anderen kunt verbinden en dat je kunt opkomen voor je eigen behoeften. En ook dat je je soms speciaal voelt en daar gewoon van mag genieten.

Je mág tevreden zijn met jezelf.

Je mág jezelf af en toe op de eerste plaats zetten.

Je mág leren NEE te zeggen.

Je mág leren je grenzen te bewaken.

Misschien helpt deze tekst  je om te begrijpen dat je ALTIJD de moeite waard bent, dat je een uniek mens bent met alles wat jou JIJ maakt.